VISION, ART, CULTURE, HERE, NOW
Autonome kunst, autonoom werk
De onderstroom
Door mijn kunst, onderzoek en experiment geef ik uiting aan de dingen die ‘van binnen’ leven, die ondoorgrondelijk lijken, die sociaal-maatschappelijke context hebben; verbonden met een locatie, een functie, of een groep; die vaak een collectief karakter hebben; die wrijving veroorzaken en vraagtekens oproepen; Naast mijn fysieke kwaliteiten maak ik gebruik van mijn kunstzinnige kwaliteiten om datgene wat me bezighoudt, naar buiten te brengen. Het past bij me om de werkelijkheid, zoals ik ze ervaar, te spiegelen en op mijn manier absurd en humorvol weer te geven.
We dalen af naar de stroom, die ons voedt en vitaal houdt.
Tot nu toe land ik tijdelijk op plekken en bij thema’s, die me opvallen, uitdagen of uitnodigen. Dit is me eigen geworden, deze manier van zijn, van komen en vertrekken, projecten doen, ruimte nemen in de openbaarheid, me tijdelijk intensief verbinden en van daaruit creëren, alleen of in samenwerking met anderen. In die zin is mijn werk te vergelijken met het vormgeven van een scène, met cross-over, het gebied tussen beeldende kunst en happening. Vroeger noemde ik mijn werk ook wel ‘vluchtige installaties’ en ja, ik houd van deze benaming. Mijn kunst mag zijn als muziek, eenmaal gehoord is het ook alweer verdwenen, opgelost in diezelfde ruimte, waar het opgeroepen werd.
Waar er sprake is van een fysiek en experimenteel uiteenzetten met een gegeven, kun je spreken van een performance: Een live ontmoeting met de ruimte, de omgeving, het materiaal of de toeschouwers. Ik wil anderen deelgenoot maken, confronteren en betrekken in mijn werk. Van daaruit kan een happening, een interactie, een beeld of een enscenering ontstaan. Op weg naar vormgeving en antwoord word ik geconfronteerd met machteloosheid, wat mij beweegt om ervan uit te gaan dat de mogelijkheden ergens verstopt zitten. Deze confrontatie ervaar ik als de beperking van het zelf, dat telkens weer zichzelf moet overwinnen om in haar kracht te komen en de samenwerking met die onderstroom aan te gaan.
Pact23 werkt (voornamelijk) in openbare ruimtes en op straat. Haar visie sluit aan op de visie van Fluxuskunstenaars, ver van voor de globalisering, maar opnieuw actueel. Life is Art, Art is Life of de ‘anti-art-houding’. Public Space becomes ARTspace + Public Space needs Public Interference. Pact23 is van mening dat kunstenaars (vooral NU) ruimte moeten nemen, waar dat gewenst is, waar dit nodig is, waar zij zich geïnspireerd voelen en waar ze in actie willen komen. Dergelijke ruimte is overal, overal waar we buiten onze veilige, vertrouwde en besloten ruimte treden.
Francisca te Brake, Deventer, juni 2022
Being Sensitive
Als hoogsensitief persoon is het voor mij altijd de grote uitdaging om sensituef te blijven in een wereld, die wezenlijk en in wezen verhard is. Verharding is altijd thema voor mij. Verharding is overal en altoijd aanwezig in combinatie met een instelling van overleven. Dit is een collectief verschijnsel, het betreft diep ingesleten patronen op onbewust en archetypisch niveau. Het uit zich in onderwijs en bureaucratie, in taboes en onderdrukking, in uiteenlopende vormen van macht en controle, commercie, consumptie en verslavingen. Deze verharding uit zich zelfs letterlijk in de vorm van beton en tegels, de vervuiling van de omegving, de straat, de wijk, het plantsoen, het gebrek aan groen en wat wij ‘natuur’ noemen. Het uit zich in een zekere ziel-loos-heid. Het betreft complexe maatschappelijke culturen, die door de eeuwen ook verhard zijn. Misschien is het verband niet direct zichtbaar, maar de kerstening en de voorchristelijke cultuur spelen wat mij betreft een grote rol. Het is van belang om de ‘ziel’ terug te brengen. ‘How to stay sensitive’ is in wezen de centrale vraag in mijn leven. ‘How to act sensitive’ vloeit daaruit voort. Commitment to sensitivity, without becoming weak. How to harden, how to soften. Dat soort vragen gaan eraan vooraf. Deze vragen stel ik echter nooit direct, omdat het nodig is dit gebied van onderzoek en de beweging naar commitment open te houden. De ziel laat zich niet richten, de ziel doet niet aan commitment. De ziel is.
Francisca la Braque/te Brake, Deventer, 2022